Schonlein Henoch là bệnh gì? Có thuốc điều trị không?

Tổng quan về bệnh Schonlein Henoch

Schonlein Henoch là bệnh gì? Căn bệnh này có tên gọi đầy đủ là ban xuất huyết Schonlein Henoch, còn được gọi là viêm mao mạch dị ứng, ban xuất huyết phản vệ…. Đây là một dạng bệnh viêm mạch hệ thống với các biểu hiện đặc trưng là phát ban xuất huyết, tổn thương hệ tiêu hóa, đau khớp và viêm thận.

Nghiên cứu chỉ ra rằng sự phức hợp miễn dịch IgA cùng với các kháng nguyên được xem là yếu tố kích hoạt dẫn đến viêm mao mạch hệ thống.

Lịch sử phát hiện bệnh Schonlein Henoch

Năm 1837, bệnh được mô tả bởi Schonlein với các biểu hiện lâm sàng như: phát ban xuất huyết, viêm khớp và thận. Sau khoảng 1 năm, Henoch tiếp tục nghiên cứu và phát hiện mối liên hệ giữa các triệu chứng: xuất huyết, đau bụng, đi ngoài ra máu và có protein niệu trong nước tiểu. Từ đó, thuật ngữ ban xuất huyết Schonlein Henoch ra đời để chỉ căn bệnh viêm mao mạch hệ thống.

Về sau, ban xuất huyết Schonlein Henoch được gọi là bệnh viêm mạch miễn dịch IgA, còn gọi là viêm mạch IgA (năm 2012) sau khi phát hiện có sự lắng đọng miễn dịch IgA1 gây ảnh hưởng đến da, đường tiêu hóa, khớp và thận.

Cụ thể, Schonlein Henoch là bệnh gây rối loạn cấp tính trung gian IgA, không gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương và phổi. Viêm mạch IgA là một dạng rối loạn đa hệ thống, với biểu hiện đặc trưng là nổi ban xuất huyết, viêm khớp, viêm cầu thận. Đối tượng mắc bệnh chủ yếu là trẻ em (khoảng 90% trường hợp bệnh nhi).  

Tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh ban xuất huyết Schonlein Henoch được công bố bởi Liên Đoàn chống bệnh thấp khớp châu Âu năm 2006 như sau:

- Xuất huyết mọc nhiều ở chân, tay.

- Đau bụng.

- Đau khớp, viêm khớp.

- Ảnh hưởng đến thận (biểu hiện tiểu máu hoặc protein niệu).

- Lắng đọng IgA trong thành mạch.

Chẩn đoán cần phân biệt với các bệnh lý khác như: bệnh Crohn (bệnh này không có ban xuất huyết hoặc không có hiện tượng xuất huyết tiêu hóa), bệnh thận IgA (không có nổi ban xuất huyết) và viêm mạch quá mẫn (không thấy lắng đọng IgA trong thành mạch).

Xuất huyết dưới da do bệnh viêm mao mạch dị ứng 

Yếu tố dịch tễ học của bệnh Schonlein Henoch

Nội dung ở trên đã giải đáp câu hỏi Schonlein Henoch là bệnh gì. Bệnh này xảy ra ở nhóm tuổi nào? Viêm mạch IgA thường gặp ở trẻ em trong độ tuổi từ 3 – 10 tuổi, rất ít khi gặp ở người lớn. Ước tính khoảng 100.000 trẻ em sẽ có khoảng 13 – 20 trẻ mắc bệnh, trong khi tỉ lệ người lớn mắc bệnh chỉ là 0,8 – 1,8. Trong đó, tỉ lệ nam giới mắc bệnh nhiều hơn gấp 2 lần nữ giới.

Ban xuất huyết Schonlein Henoch chủ yếu bùng phát vào mùa xuân và mùa đông, hiếm khi vào mùa hè. Trong đó khoảng 50% trường hợp mắc bệnh có biểu hiện khởi phát bởi đợt viêm đường hô hấp cấp.

Cơ chế bệnh sinh của ban xuất huyết Schonlein Henoch

Bệnh gây viêm các mạch máu nhỏ dưới da, hệ tiêu hóa, khớp và thận. Mặc dù chưa rõ căn nguyên, nhưng một số yếu tố khác dẫn đến phản ứng của hệ miễn dịch gây nên bệnh như:

- Do nhiễm các virus, vi khuẩn.

- Do thực phẩm gây dị ứng.

- Do tác dụng phụ của thuốc hoặc vắc – xin.

- Do thay đổi thời tiết, bụi bẩn, côn trùng cắn….

Ban xuất huyết Schonlein Henoch qua trung gian quá mẫn loại III dẫn đến lắng đọng phức hợp IgA trong thành mạch. Sinh thiết tổn thương ban xuất huyết còn cho thấy sự tham gia của các tiểu tĩnh mạch trong lớp hạ bì, phát hiện thấy có bạch cầu đơn nhân và bạch cầu trung tính.

Mặc dù chưa biết rõ cơ chế bệnh sinh của bệnh nhưng một số nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng quá trình Glycosyl hóa bất thường của IgA1 kết hợp với tăng nồng độ kháng thể ardiolipin IgA và tăng trưởng biến đổi (TGF) -beta cũng gây viêm mạch IgA.

Phát ban và phù nề, sưng đau khớp 

Điều trị bệnh Schonlein Henoch như thế nào?

Mặc dù đã có nghiên cứu giải đáp Schonlein Henoch là bệnh gì nhưng căn bệnh tự miễn này vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.  

Người mắc ban xuất huyết Schonlein Henoch có thể phải đối mặt với các triệu chứng như: chán ăn, sốt, nhức đầu. Sau đó sẽ có các triệu chứng điển hình khác như:

- Phát ban xuất huyết, xảy ra ở hầu hết các trường hợp mắc bệnh.

- Đau khớp xảy ra ở khoảng 50 – 75% trường hợp.

- Đau bụng, xuất huyết tiêu hóa xảy ra ở khoảng 30% bệnh nhân.

- Đi tiểu ra máu, viêm cầu thận, suy thận.

Điều trị theo phác đồ của Tây y chủ yếu sử dụng các loại thuốc giúp giảm bớt các triệu chứng sưng đau nhưng không đem lại hiệu quả điều trị đặc hiệu. Vì vậy, nhiều người lựa chọn điều trị bệnh theo quan điểm của Y học cổ truyền, chú trọng nâng cao chính khí cơ thể, tăng cường hệ miễn dịch. Khi hệ miễn dịch khỏe mạnh, máu huyết được lưu thông sẽ giúp củng cố chức năng Gan, Thận, làm tan các vết xuất huyết.

Nội dung bài viết đã giúp bạn tìm hiểu Schonlein Henoch là bệnh gì. Chẩn đoán bệnh cần chú ý đến các biểu hiện lâm sàng kết hợp với các xét nghiệm công thức máu, xét nghiệm nước tiểu, sinh thiết da… để có biện pháp điều trị phù hợp.