Tổn thương hệ tiêu hóa do viêm mao mạch dị ứng nghiêm trọng như thế nào?

Bài viết liên quan:

Phát ban và đau bụng là triệu chứng của viêm mao mạch dị ứng

10 câu hỏi về viêm mao mạch dị ứng mà bạn quan tâm

Cơ chế nào gây nên viêm mao mạch dị ứng?

Viêm mao mạch dị ứng hiện vẫn chưa tìm được căn nguyên chính xác gây nên bệnh. Tuy nhiên, các nghiên cứu chỉ ra rằng cơ thể có sự phức hợp hệ miễn dịch, lắng đọng IgA dẫn đến phản ứng “bất thường” khi gặp các kháng nguyên dẫn đến thương tổn xuất huyết mao mạch dưới da, xuất huyết tiêu hóa và thận.

Xét riêng về tổn thương hệ tiêu hóa do viêm mao mạch dị ứng có thể nhận thấy các triệu chứng rõ rệt, biến chứng từ nhẹ đến nặng, ban đầu là đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, nôn nhiều, sau là xuất huyết tiêu hóa, lồng ruột cấp.

Theo Y học hiện đại, viêm mao mạch dị ứng là căn bệnh tự miễn, điều trị chủ yếu mang tính chất kiểm soát các biến chứng. Nếu các triệu chứng nặng có thể phải sử dụng corticosteroid – thuốc ức chế miễn dịch. 

Viêm mao mạch dị ứng gây xuất huyết khắp chân 

Biểu hiện tổn thương đường tiêu hóa do viêm mao mạch dị ứng

Bệnh nhân mắc viêm mao mạch dị ứng thường có các triệu chứng như sau:

- Giai đoạn đầu, bệnh nhân có thể chán ăn, sốt, nhức đầu, có dấu hiệu tổn thương đường hô hấp như đau họng, ho...

- Sau đó, 100% bệnh nhân có dấu hiệu phát ban, nhiều nhất ở chân, tay. Xuất huyết có đặc điểm không ngứa, không đau, tổn thương dạng hình bia bắn.

- Bệnh nhân có thể gặp phải các triệu chứng đau bụng, đau khớp (nhất là khớp gối và mắt cá chân), tổn thương thận....

Triệu chứng ở hệ tiêu hóa xảy ra ở khoảng 50 – 75% bệnh nhân, trong đó mức độ nghiêm trọng hơn thường ở người trưởng thành nhiều hơn trẻ em. Người bệnh có triệu chứng đau bụng, đi ngoài ra máu, buồn nôn, nôn nhiều, sau đó có thể lồng ruột cấp, thiếu máu cục bộ ruột dẫn đến hoại tử, thủng ruột nếu không được can thiệp sớm.

Nghiên cứu chỉ ra rằng, biểu hiện ở đường tiêu hóa thường phát hiện trong khoảng 8 ngày sau khi có triệu chứng xuất huyết dưới da. Chỉ khoảng 10% bệnh nahan có dấu hiệu rối loạn tiêu hóa trước khi hình thành ban xuất huyết khiến việc chẩn đoán bệnh khó khăn hơn.

Trong đó, đau bụng là triệu chứng tổn thương hệ tiêu hóa phổ biến nhất. Cơn đau thường quặn thắt sau khi ăn, chủ yếu ở vùng thượng vị và đau xung quanh bụng. Nguyên nhân của cơn đau này là do viêm mạch mạch treo khiến tuần hoàn máu giảm, thiếu máu cục bộ ruột, đường ruột bị phù nề. Khi làm xét nghiệm có thể thấy đau bụng do xuất huyết dưới niêm mạc ruột.

Triệu chứng đau bụng còn đi liền với tiêu chảy ra máu, buồn nôn, nôn nhiều hoặc táo bón, xuất huyết tiêu hóa. Khi thăm khám sẽ thấy phần bụng chướng, mềm. Muốn chẩn đoán chính xác tổn thương hệ tiêu hóa cần phải chụp CT cắt lớp vi tính khẩn cấp để phân biệt với viêm ruột thừa cấp tính hoặc đau bụng do các vấn đề ngoại khoa.

Nội soi phát hiện xuất huyết tiêu hóa do viêm mao mạch dị ứng

Viêm mao mạch dị ứng có thể gây xuất huyết dạ dày, chú yếu được phát hiện khi phân lẫn máu. Ngoài ra, bệnh nhân còn có triệu chứng Melena, nôn trớ ra máu, hoặc đái ra máu, tổn thương ruột kết và ruột non. Xuất huyết tiêu hóa cần phải được phát hiện kịp thời, nếu nặng cần phải truyền máu hoặc phẫu thuật để ngăn chặn tử vong.

Ngoài ra, bệnh nhân viêm mao mạch dị ứng còn có thể phải đối mặt với tình trạng viêm tụy, loét thực quản, viêm đại tràng, thủng ruột, lồng ruột cấp.... Trong đó, lồng ruột cấp thường gặp hơn cả do hệ tiêu hóa phù và xuất huyết. Lồng ruột gặp ở ruột non, xảy ra ở 60% bệnh nhân mắc viêm mao mạch dị ứng.

Đánh giá tổn thương đường tiêu hóa do viêm mao mạch dị ứng bằng cách nào?

Khi thăm khám, bác sĩ bắt buộc sẽ thực hiện biện pháp nội soi đường tiêu hóa – UGD để chẩn đoán mức độ ảnh hưởng hệ tiêu hóa. Kết quả hình ảnh nội soi sẽ thấy niêm mạc lan tỏa và chấm xuất huyết ở tá tràng. Mức độ viêm tá tràng nặng, xuất huyết nhiều và loét tá tràng. Ngoài ra, hình ảnh nội soi còn cho thấy tổn thương ở môn vị (dạ dày, đại tràng).

Nội soi đường tiêu hóa có nghiêm trọng hay không tùy thuộc vào mức độ viêm mạch bạn đang phải đối mặt. Tá tràng hầu hết có các vết loét không đồng đều, hoặc lồi lõm như tụ máu. Khu vực dạ dày và đại tràng cũng có tổn thương nhưng mức độ thương tổn ở tá tràng thườn gnghiêm trọng hơn.

Để phân biệt chính xác tổn thương tiêu hóa do viêm mao mạch dị ứng với bệnh nhiễm trùng đường ruột, viêm ruột cần phải thực hiện sinh thiết trước khi điều trị bằng các loại thuốc kháng viêm steroid.

Ngoài ra, có một số phương pháp chẩn đoán tổn thương hệ tiêu hóa thường được dùng hiện nay như:

- Nội soi đại tràng: Phát hiện chấm xuất huyết, sung huyết niêm mạc và loét trên đại tràng.

- Chụp cắt lớp vi tính (CT): Hình ảnh chụp có đối xứng đa ổ, thành dày đều, mạch mạc treo căng lên. Biện pháp này giúp phát hiện tắc nghẽn mạch máu mạch treo, thiếu máu đường ruột cục bộ, viêm ruột nhiễm trùng, viêm ruột do bức xạ.... Chụp mạch CT cũng giúp chẩn đoán vị trí tắc tĩnh mạch hoặc động mạch ruột để phân biệt với căn bệnh Crohn và có phương pháp điều trị thích hợp.

Chụp cắt lớp vi tính đường ruột được thực hiện bằng máy móc hiện đại 

Một số biện pháp ăn uống, sinh hoạt hỗ trợ giảm biến chứng đường tiêu hóa

Điều trị bằng Tây y, chủ yếu căn cứ vào các biểu hiện của bệnh nhân để kê thuốc phù hợp, giúp phòng biến chứng nghiêm trọng. Bên cạnh việc dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, bạn cũng cần chú ý:

- Người mắc viêm mao mạch dị ứng nên ăn nhiều đồ lỏng như: cháo, súp, canh... sẽ giúp giảm bớt áp lực cho hệ tiêu hóa.

- Uống nhiều nước.

- Tăng cường các thực phẩm giàu vitamin, rau xanh, hoa quả... giúp bổ sung sức đề kháng.

- Vận động nhẹ nhàng, chú ý kết hợp nghỉ ngơi để cơ thể nhanh chóng phục hồi.

Như vậy, chẩn đoán tổn thương hệ tiêu hóa do viêm mao mạch dị ứng cần cẩn trọng để phát hiện sớm và có biện pháp điều trị thích hợp. Khi nhận thấy các biểu hiện bất thường bạn nên chú ý đi thăm khám để ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm.